หลังคาบ้าน เป็นองค์ประกอบสำคัญของตัวบ้านที่นอกจากทำหน้าที่ป้องกันแสงแดด ป้องกันลมและฝน การเลือกสีและเลือกรูปแบบของหลังคาบ้าน ยังทำให้แบบบ้านดูสวยโดดเด่นบ่งบอกสไตล์ความชอบของเจ้าของบ้านได้เป็นอย่างดี “หลังคาปั้นหยา” เป็นรูปแบบหลังบ้านที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลาย โดยเฉพาะแบบบ้านที่ต้องการความทันสมัยและต้องการความละเอียดอ่อน
หลังคาปั้นหยา คืออะไร
หลังคาปั้นหยา (Hip Roof) หมายถึง รูปทรงหลังคาบ้านที่มีความลาดเอียงลงมาทั้ง 4 ด้าน ตัวบ้านจะมีลักษณะเป็นสี่เหลี่ยมจัตุรัส ส่วนโครงสร้างของหลังคาหรือตัวบ้านแต่ละด้านจะลาดเอียงลงมาเท่า ๆ กันแต่ความสั้นยาวอาจแตกต่างกันไปตามความสวยงาม หลังคาปั้นหยา เป็นทรงหลังคาบ้านที่สามารถกันแดดกันฝนได้ดี และมีความโอ่อ่าสง่างาม
รูปแบบของหลังคาทรงปั้นหยา
สำหรับรูปแบบของหลังคาทรงปั้นหยาที่ใช้เป็นหลังคาบ้านที่มีความซับซ้อนและมีหลายลักษณะหรือหลายรูปแบบ เช่น
- แปลนหลังคาปั้นหยา ลักษณะสันหลังคา “อกไก่”
แบบแปลนของหลังคาปั้นหยา ลักษณะสันหลังคา “อกไก่” แปลนจะมีลักษณะสันหลังคาอกไก่
และจะมีสันหลังคาเอียงซึ่งเกิดจากการตัดมุมเรียกว่า “ตะเฆ่สัน” เอียงทำมุม 45 องศา จากมุมฉากทั้ง 4 ด้านเข้ามาบรรจบกับอกไก่ที่กึ่งกลางบน ที่จุดบรรจบของอกไก่และตะเฆ่สันจะต้องมีเสาสั้นหรือ “ดั้ง” มารองรับ และเสาคานหรือผนังมารองรับดั้งอีกทีหนึ่ง
- หลังคาปั้นหยาเปิดจั่ว
หลังคาปั้นหยาเปิดจั่ว เป็นรูปแบบผสมของหลังคาแบบปั้นหยาและแบบจั่ว คือด้านล่างเป็น
แบบปั้นหยาแต่ส่วนบนเป็นแบบจั่ว ทำให้มีความสวยงามและระบายอากาศได้ดี
- หลังคาปั้นหยารูปตัว L หรือตัว T
เป็นหลังคาที่มีความซับซ้อนมากขึ้นโดยมีหลังคาจากสองทิศทางมาบรรจบกัน จะเกิดมีร่องที่
รอยต่อหลังคา เรียกว่า “ตะเฆ่ราง” มีหน้าที่รับจันทันจากทั้งสองทิศทางเช่นเดียวกับตะเฆ่สัน ที่จุดต่อระหว่างอกไก่ของทั้งสองทิศทางจะมีดั้งมารองรับ
ลักษณะโครงสร้างของหลังคาทรงปั้นหยา
หลังคาปั้นหยาส่วนใหญ่จะมีลักษณะโครงสร้างหลังคาและการเลือกใช้วัสดุมุงหลังคา 2 แบบ ซึ่งมีข้อดีข้อด้อยและลักษณะที่แตกต่างกัน ดังนี้
- หลังคาปั้นหยาสำหรับบ้านไม้
บ้านไม้ โครงสร้างหลังคาซึ่งทำหน้าที่คงรูปทรงของหลังคาบ้าน ให้ใช้โครงสร้างหลังคาแบบ
ไม้ สำหรับข้อดี คือติดตั้งง่าย ประหยัดค่าใช้จ่ายเพราะไม่ต้องใช้ช่างที่เชี่ยวชาญมากก็สามารถทำได้ แต่มีข้อเสีย คือไม่มีช่องระบายความร้อน ทำให้กลางวันร้อนอบอ้าว และราคาแพงเพราะเพราะวัสดุหายาก ปัจจุบันหาไม้ที่ดี มีคุณภาพยาก และยังมีปัญหาเรื่องปลวกที่กินเนื้อไม้อีก ทำให้ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการค่าบำรุงดูแล
- หลังคาปั้นหยาสำหรับบ้านปูน
สำหรับบ้านปูน ให้ใช้โครงสร้างหลังคาเหล็ก ที่มีความแข็งแรง มั่นคง และราคาถูก แต่มีข้อเสีย
คือ ต้องใช้ช่างที่มีควาชำนาญสูง ในการเชื่อมต่อโครงหลังคาเหล็ก รวมทั้งต้องระวังการรั่วซึมของหลังคาและการเกิดสนิม
ปัจจุบันหลังคาปั้นหยา เป็นรูปแบบหลังคาที่ได้รับความนิยมและแบบบ้านทรงหลังคาปั้นหยามักจะเป็นบ้านที่ออกแบบให้มีความโอ่อ่าสง่างาม และสามารถเลือกวัสดุมุงหลังคาได้หลากหลาย เช่น กระเบื้องดินเผา กระเบื้องคอนกรีตแผ่นเรียบ กระเบื้องคอนกรีตหรือกระเบื้องซีเมนต์ หรือ กระเบื้องลอนคู่ ซึ่งการเลือกใช้ขึ้นอยู่กับความเหมาะสม รวมถึงความชื่นชอบของผู้เป็นเจ้าของบ้านเป็นสำคัญ